Wiele osób traktuje przekąski jako sposób na rozpieszczanie swojego psa lub kota. Drobne smakołyki mogą pełnić też funkcję nagrody podczas treningu czy zachęty do pożądanych zachowań. Jednak nie wszystkie produkty spożywcze nadają się do podawania zwierzętom. Wybór przekąsek wymaga ostrożności, ponieważ błędne decyzje żywieniowe mogą prowadzić do problemów zdrowotnych lub nadwagi. Zastanówmy się zatem jak dobierać smakołyki, aby były wartościowym urozmaiceniem diety.
Pierwszą kwestią jest rodzaj podstawowej diety pupila. Jeżeli pies lub kot otrzymuje dobrze zbilansowaną karmę (suchą czy mokrą), przekąski powinny stanowić jedynie niewielki dodatek. Przekąska to nie jest posiłek, ale coś, co podajemy pomiędzy regularnymi karmieniami lub jako nagrodę podczas treningu. Ogólnie przyjmuje się, że drobne smakołyki nie powinny przekraczać około 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego zwierzęcia. Gdy podajemy zbyt wiele przysmaków, ryzykujemy zaburzenie równowagi żywieniowej – zwłaszcza jeśli nie kontrolujemy łącznej ilości kalorii.
Wielu opiekunów zastanawia się, czy podawanie zwierzętom „ludzkiego jedzenia” jest bezpieczne. Na przykład niewielka ilość gotowanego mięsa bez dodatku przypraw (takich jak sól czy pieprz) może być korzystnym źródłem białka dla psa czy kota. Zazwyczaj sprawdzają się kawałki drobiu (kurczak, indyk), królik czy chudej wołowiny. Istotne jest jednak, aby unikać kości gotowanych, które mogą rozpadać się na ostre fragmenty i powodować uszkodzenia przewodu pokarmowego. Surowe kości niekiedy są stosowane w diecie BARF (Biologically Appropriate Raw Food – czyli żywienie surowymi składnikami), ale wymagają dużej ostrożności i konsultacji z lekarzem weterynarii, ponieważ związane jest to z ryzykiem występowania bakterii.
Dla kotów atrakcyjną i przy okazji zdrową przekąską mogą być niewielkie ilości gotowanego mięsa z ryb (na przykład łososia) lub owoców morza (bez przypraw i sosów). Trzeba jednak zwracać uwagę na ewentualną skłonność do alergii. Jeżeli zwierzę dotychczas nie spożywało ryb, lepiej wprowadzać je stopniowo, obserwując reakcję organizmu. Niektóre koty w ogóle nie przepadają za nowościami, więc zmuszanie do jedzenia nietypowych produktów mija się z celem.
W kwestii owoców i warzyw można zaproponować psu niewielkie ilości marchewki, ogórka czy jabłka, pamiętając o usunięciu pestek (zwłaszcza w jabłkach). Dzięki temu zapewniamy dodatkowe źródło błonnika i niektórych witamin. Istnieją też psy, które lubią gotowaną dynię lub bataty. Koty zazwyczaj mają mniejsze zainteresowanie produktami roślinnymi, ponieważ ich organizm – jako organizm drapieżnika – koncentruje się na przyswajaniu składników pochodzenia zwierzęcego. Zawsze warto jednak sprawdzić, czy dany produkt nie powoduje u zwierzęcia problemów trawiennych.
Wybierając gotowe przekąski ze sklepu, należy przede wszystkim zwracać uwagę na skład. Im prostsza lista składników, tym lepiej. Niektóre przysmaki, szczególnie te mocno przetworzone (z długą listą chemicznych dodatków, konserwantów czy barwników), mogą zawierać niepożądane substancje obciążające wątrobę i nerki. Popularne chrupki czy suszone kawałki mięsa są zazwyczaj dobrym rozwiązaniem, pod warunkiem że producent podaje jasno, z czego je wytworzono, i nie zawiera dużej ilości zbóż czy wypełniaczy. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku zwierząt z alergiami pokarmowymi.
Pozytywne wzmocnienie przy wykorzystaniu przekąsek jest częstą praktyką treningową. Dla psów różnego rodzaju smakołyki bywają skutecznym narzędziem motywacyjnym. Należy jednak pamiętać o umiarze. Nadmierna liczba nagród może doprowadzić do przekarmienia. W efekcie pies może zacząć przybierać na wadze, a to sprzyja rozwojowi chorób stawów oraz układu krążenia. W przypadku kotów smakołyki bywają także sposobem na oswojenie zwierzęcia z obecnością ludzi czy zapobieganie nudzie. W obu sytuacjach ważne jest, aby nie używać niezdrowych przekąsek tylko po to, by na chwilę zająć czas pupilowi.
Istnieje również cały wachlarz produktów, których należy stanowczo unikać. Przede wszystkim czekolada, której składnik – teobromina – jest toksyczny dla psów i kotów. Dodatkowo należy uważać na cebulę i czosnek. Zawierają one związki chemiczne, które mogą powodować uszkodzenie czerwonych krwinek i prowadzić do anemii u zwierząt. Winogrona i rodzynki także są niewskazane, gdyż mogą uszkadzać nerki, zwłaszcza u psów. Ostrożność warto zachować również przy orzechach makadamia, awokado czy nadmiernie słodzonych wypiekach. Tego typu przekąski nie tylko nie przynoszą korzyści zdrowotnych, lecz wręcz bywają szkodliwe. Zdarza się, że zwierzę przyjmujące szkodliwe substancje traci apetyt, wymiotuje albo staje się osowiałe. W takiej sytuacji niezbędna jest szybka konsultacja z lekarzem weterynarii.
Jeśli decydujemy się na samodzielne przygotowywanie przekąsek (na przykład w formie domowych ciasteczek dla psa), warto korzystać z przepisów sprawdzonych pod kątem zbilansowania składników. Dostępne są w internecie liczne receptury na pieczone kąski z mięsem oraz warzywami czy innymi dodatkami. Ważne, by unikać cukru, dużej ilości tłuszczu czy produktów, które mogą być ciężkostrawne. Dobrym pomysłem jest także konsultacja z dietetykiem zwierzęcym, który podpowie, jak dobrać recepturę przy uwzględnieniu indywidualnych potrzeb naszego pupila.
Podsumowując, zdrowe przekąski to te, które są naturalne, niezbyt kaloryczne, pozbawione szkodliwych substancji i dostosowane do specyficznych potrzeb psa lub kota. Warto regularnie kontrolować masę ciała pupila, aby przekonać się, czy dawki smakołyków nie są zbyt duże. Świadome podejście do kwestii przekąsek sprzyja utrzymaniu dobrej kondycji oraz samopoczucia zwierzęcia, a przy tym pozwala uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji związanych z nieodpowiednim żywieniem. Dzięki temu pies czy kot będzie nie tylko zadowolony z smakołyku, lecz także zdrowy i pełen energii na co dzień.